Đối mặt với tai nạn bất ngờ, bạn không cần một đội ngũ y tế ngay lập tức nếu biết một vài bước sơ cứu cơ bản. Những kỹ năng này không chỉ giúp giảm thiệt hại mà còn có thể cứu sống người thân, bạn bè. Dưới đây là những hướng dẫn thực tế, dễ thực hiện ngay trong tầm tay của bạn.
1. Đánh giá tình huống: Trước hết, hỏi người bị thương có đau gì, có dấu hiệu chảy máu hay mất ý thức không. Nếu có nguy hiểm ngay lập tức (điện giật, ngộ độc gas), di chuyển người ra khỏi nguồn nguy hiểm trước khi bắt đầu.
2. Kiểm soát chảy máu: Dùng gạc sạch hoặc khăn sạch ép mạnh vào vết thương trong 5‑10 phút. Nếu máu vẫn chảy, không ngại dùng băng ép hoặc dụng cụ cầm máu (tourniquet) chỉ trong trường hợp máu chảy quá mạnh và không kiểm soát được.
3. Băng bó và cố định: Đối với gãy xương hoặc nghi ngờ gãy, không cố gắng đưa đòn kéo hoặc xoay. Dùng vải gòn, tấm áo, hoặc tay nẹp để cố định chi tiết bị thương, tránh di chuyển người bệnh nếu có thể.
4. Xử lý bỏng: Rửa vùng bỏng bằng nước mát (không lạnh) trong ít nhất 20 phút, sau đó dùng kem hoặc băng vô trùng để bảo vệ. Không dùng kem có steroid hay bôi đá lên bỏng.
5. Đánh giá hô hấp và tim: Nếu người bị không thở, thực hiện hô hấp nhân tạo (cúi nhẹ, thổi không khí vào miệng) và nhịp tim ngừng, thực hiện 30 ép ngực + 2 hô hấp nhân tạo, lặp lại cho đến khi có sự cải thiện hoặc hỗ trợ y tế đến.
Đừng bao giờ quên gọi cấp cứu (115) ngay khi tình trạng nghiêm trọng: chảy máu không kiểm soát, mất ý thức, ngạt thở, hoặc nghi ngờ gãy xương. Khi chờ bác sĩ, giữ người bệnh ấm áp, không cho uống nước nếu họ có nguy cơ nôn.
Luôn chuẩn bị một hộp sơ cứu tại nhà, trong xe và ở nơi làm việc. Hộp nên có gạc vô trùng, băng ép, thuốc cồn, thuốc giảm đau (paracetamol), thuốc kháng histamine cho dị ứng, thuốc nhỏ mắt và mũi (như trong bài viết “Thuốc nhỏ mắt” và “Thuốc nhỏ mũi”). Khi có dị ứng nặng, mang theo bút tiêm adrenaline nếu được chỉ định.
Vệ sinh tay trước và sau khi sơ cứu bằng xà phòng hoặc dung dịch cồn. Điều này giảm nguy cơ lây nhiễm và bảo vệ cả người bệnh lẫn người sơ cứu.
Cuối cùng, sau khi tai nạn đã qua, hẹn người bệnh đi khám bác sĩ để kiểm tra kỹ lưỡng. Một số chấn thương không có dấu hiệu rõ ràng ngay lập tức (như chấn thương nội sọ), nhưng nếu không được theo dõi có thể gây biến chứng.
Những bước trên không đòi hỏi bạn phải là bác sĩ, chỉ cần một chút kiến thức và bình tĩnh. Hãy luyện tập thường xuyên, cập nhật kiến thức mới từ các nguồn tin cậy để luôn sẵn sàng giúp đỡ khi cần. Khi bạn biết cách sơ cứu đúng, chính bạn đã trở thành một người bảo vệ sức khỏe thực thụ trong cộng đồng.
Bài viết khám phá vai trò của thuốc khẩn cấp trong các thảm họa, cách phân loại, bảo quản, quy trình cấp phát và so sánh các loại thuốc thiết yếu để hỗ trợ cứu sống nhanh chóng.