Thg 6, 23 2025
Nghỉ hè vừa rồi, tôi cùng mèo Tom đã chạy trốn khỏi thành phố, nhảy lên xe khách về miền Tây. Tới nơi, không khí dễ chịu lạ thường, gió mang theo mùi mát lành vườn cây, sông nước lượn quanh như tấm áo ướt át. Miền Tây không phải nơi có núi non hùng vĩ hay rừng xanh hoang dã, nhưng cái tình người và nhịp sống chậm rãi ở đây đủ làm bạn quên hết lo âu. Nếu bạn từng nghĩ du lịch miền Tây chỉ là đi chợ nổi rồi về thì phải đọc tiếp. Ẩn sau những con sông nâu, bữa cơm giản dị là cả một bầu trời khám phá.
Vẻ đẹp sông nước miền Tây: Từ chợ nổi tới miệt vườn
Người ta tới miền Tây vì thứ không nơi nào có được: những chợ nổi tấp nập từ tờ mờ sáng. Cảnh ghe thuyền chèo tay, những người bán hàng rao gọi nhau, tiếng cười rộn rã vang vang cả mặt nước khiến ai cũng muốn ở lại lâu hơn. Chợ nổi Cái Răng ở Cần Thơ bắt đầu nhộn nhịp từ 5h sáng, nước sông chuyển màu vàng ươm khi mặt trời lên. Mấy cô bán hủ tiếu chèo thuyền len lỏi giữa hàng trăm chiếc ghe, bát hủ tiếu nóng hổi ăn ngay trên sông không giống bất cứ nhà hàng nào trên phố. Đặt chân đến chợ nổi, nhớ đừng chỉ chụp hình, thử hỏi chuyện một chị bán trái cây, bạn sẽ nhận ra nét hào sảng mà chỉ miền Tây mới có.
Rời chợ nổi, bạn nhớ ghé các miệt vườn trĩu quả, nhất là vào mùa hè. Vườn trái cây ở Mỹ Khánh (Cần Thơ), Cái Mơn (Bến Tre) hay Vĩnh Kim (Tiền Giang) đều chào đón du khách hái trái ngay tại vườn. Mùa chôm chôm, măng cụt, sầu riêng tràn ngập; trái cây thơm lừng, chỉ cần đưa tay lên là có ngay. Người miền Tây chân chất thích đãi khách bằng ly nước mát từ chính trái cây của vườn nhà, uống vào ngọt tận đáy lòng. Trải nghiệm này gần gũi đến nỗi chỉ cần ngồi bệt dưới tán cây, nghe tiếng ve, hít một hơi là thấy khỏe khoắn kỳ lạ. Nhiều người bảo, đi miền Tây nhất định phải một lần chèo xuồng len lỏi qua kênh rạch nhỏ, thả hồn vào nhánh dừa đu đưa trên sóng nước lặng, mới thấm hết cái chất "sông nước" đặc trưng của nơi này.
Tôi nhớ lần tới Vĩnh Long, rong ruổi qua cù lao An Bình, đêm nằm homestay nghe tiếng cá quẫy dưới sàn, bên ngoài trời tối mà êm ả bất ngờ. Gia chủ kể cho tôi nghe về mùa nước nổi, khi phù sa tràn vào ngập cả đồng ruộng, cá linh, bông súng nhiều không xuể, đó là thời điểm miền Tây quyến rũ nhất. Nếu canh đúng mùa, bạn sẽ thấy cả cảnh bơi xuồng hái bông điên điển vàng rực khắp đồng, hình ảnh chỉ xem qua ảnh mới thấy mà nay đã hiển hiện trước mắt.
Văn hóa, con người và những trải nghiệm khó quên
Nếu ai đã một lần ngồi trò chuyện với người miền Tây dưới chòi lá bên ao cá, hẳn sẽ khó quên nét thân tình, mộc mạc nơi đây. Người miền Tây luôn hào sảng, quý khách đến nhà cứ xem như khách quý. Tôi từng bất ngờ khi được mời ở lại ăn cơm trong lúc ghé qua một xóm ven sông ở Đồng Tháp, không phải mâm cao cỗ đầy mà chỉ là cá lóc nướng trui ăn với rau vườn và cơm trắng. Chính sự giản dị này làm nên nét hấp dẫn nơi miền sông nước.
Mùa lễ hội ở miền Tây là dịp tuyệt vời để hiểu sâu về văn hóa bản địa. Điển hình là lễ hội Ok Om Bok của người Khmer vào tháng 10 âm lịch tại Trà Vinh, Sóc Trăng. Đây là lễ hội cúng trăng với nhiều hoạt động đua ghe ngo, thả đèn nước lung linh, múa hát đặc sắc. Ngoài ra, các tỉnh miền Tây còn nổi tiếng với hát bội, cải lương, và đờn ca tài tử – nghệ thuật đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể. Một tối ngồi trên thuyền giữa sông Hậu, nghe tiếng đàn kìm, tiếng hát vang vọng, cảm giác như thời gian dừng lại.
Người trẻ miền Tây ngày nay rất sáng tạo khi kết hợp du lịch xanh với trải nghiệm làng nghề. Bạn có thể ghé làng làm bánh tráng ở Sa Đéc, thử tráng bánh, tự tay cuốn rồi thưởng thức tại chỗ. Hay làm kẹo dừa, bánh pía… ở Bến Tre, Sóc Trăng. Lịch trình tour đa dạng: từ tour xe đạp xuyên miệt vườn tới đạp vịt trên sông, tắm bùn khoáng, hay 'check-in' tại những homestay nhà vườn xinh xắn. Miền Tây không chỉ là điểm đến cho người thích yên tĩnh mà còn phù hợp cho nhóm bạn muốn trải nghiệm mới lạ.
Nhớ một lần đi Châu Đốc, tôi được anh xe ôm địa phương dẫn đi tham quan vườn thốt nốt, chỉ cách tận gốc cách người địa phương lấy nước làm đường thốt nốt. Nắng cháy da, nhưng cầm ly nước mát lạnh trên tay mà đúng vị nguyên sơ. Hay ghé làng Chăm để xem dệt vải truyền thống, ngắm những thiếu nữ với khăn Piêu rực rỡ mà thấy miền Tây như chiếc hộp kỳ diệu, mở mãi chẳng bao giờ hết điều lạ. Bất kỳ ai chịu khó ngồi lại, nghe và quan sát đều phát hiện ra nét duyên riêng biệt chẳng nơi nào có của đồng bằng Nam Bộ.
Ẩm thực miền Tây: Đậm đà và đầy bất ngờ
Nhiều người hỏi tôi, món ngon miền Tây ăn cái gì là đáng thử nhất? Thật ra, trả lời câu này dễ mà không dễ. Đầu tiên phải kể đến những món bình dân mà du lịch miền Tây chính là cơ hội tuyệt vời để khám phá. Hủ tiếu Sa Đéc, bún cá Châu Đốc, bánh xèo miền Tây to “bằng cái mâm”, ăn kèm rau sống hái từ vườn nhà, nước mắm pha vị vừa miệng, mùi thơm nhè nhẹ. Đừng quên thử lẩu mắm – món ăn gắn liền với miền nước nổi. Hương thơm nồng nàn của mắm, cá linh béo ngậy, rau đồng tươi rói như bông súng, bông điên điển, rau nhút... tạo nên hương vị rất riêng.
Ẩm thực miền Tây chú trọng sự tươi mới. Cá, tôm, cua vừa vớt lên từ sông được mang đi chế biến ngay. Tôi từng ăn thử cá lóc nướng trui đúng kiểu: cá chỉ rửa sạch rồi xiên que nướng trong rơm đang cháy, da cá cháy sém nhưng bên trong thơm phức, chấm nước mắm ớt tỏi, cuốn bánh tráng, rau sống, một trải nghiệm ăn uống không thể nào quên. Ba khía rang me hay cá kho tộ cũng là món “phải thử” ở Sóc Trăng, Bạc Liêu. Nếu đi vào dịp nước nổi, nhất định phải thử cá linh non chiên giòn hoặc nấu canh chua bông điên điển.
Món tráng miệng cũng đa dạng không kém. Bánh tét lá cẩm Cần Thơ, bánh da lợn ngũ sắc, chè bắp, chè bà ba... mỗi món đều gắn với câu chuyện, ký ức thân quen của người miền Tây. Có dịp tới Bến Tre, đừng quên nếm thử kẹo dừa – món quà nhỏ nhắn mà đậm tình. Rực rỡ hơn, mùa trái cây vào độ tháng 6-8, đi miệt vườn ăn sầu riêng chín cây, chôm chôm đỏ rực mà không ngán vì trái cây tại vườn vừa thơm lại vừa ngọt tự nhiên. Món ăn sáng dân dã như cơm tấm, bánh mì chấm nước tương cũng khiến bao người “phải lòng” mỗi lần trở lại.
Một điều đặc biệt dễ nhận ra khi ăn uống ở miền Tây là sự hiếu khách. Nhiều lần, tôi vào quán ven đường, gọi một tô bún mà chủ quán còn đem ra thêm chén nước mát, đĩa rau, bánh tráng mời khách, chẳng hề tính tiền thêm. Tình cảm ấy nhỏ thôi nhưng làm cho chuyến đi miền Tây luôn vương vấn.
Lịch trình chuẩn cho tour du lịch miền Tây sông nước
Không phải ai cũng biết lên kế hoạch đi miền Tây sao cho hợp lý mà không hụt hơi. Mỗi tỉnh, mỗi nơi đều có những đặc sản, nét văn hóa riêng nên đòi hỏi bạn phải lên lịch trình rõ ràng. Đối với người mới, tour phổ biến nhất thường là tuyến Cần Thơ – Bến Tre – Vĩnh Long – Tiền Giang, kết hợp đi chợ nổi, miệt vườn, tham quan làng nghề, ăn uống và nghỉ ngơi ở homestay ven sông.
- Bắt đầu từ Cần Thơ: Dành buổi sáng sớm đi chợ nổi Cái Răng, về thăm vườn trái cây Mỹ Khánh, ăn trưa với các món địa phương.
- Khởi hành đi Vĩnh Long: Ghé cù lao An Bình, thưởng thức trái cây miệt vườn, ở lại homestay hoặc các khu nghỉ dưỡng ven sông.
- Di chuyển tới Bến Tre: Tham gia trải nghiệm làm kẹo dừa, đi thuyền trên sông, ghé vườn dừa, ăn bánh xèo miền Tây to bự chính hiệu.
- Lên Tiền Giang: Thăm vườn sầu riêng, chôm chôm ở Vĩnh Kim, đi chùa Vĩnh Tràng nổi tiếng rồi kết thúc chuyến đi.
Nếu bạn dư dả thời gian, nên đi thêm Châu Đốc (An Giang) để xem mùa nước nổi, thăm vườn thốt nốt hoặc đi lễ bà Chúa Xứ, leo núi Cấm.
Khi du lịch miền Tây, nên mang theo quần áo nhẹ, giày bệt hoặc dép lê bởi bạn sẽ đi bộ, lên xuống ghe khá nhiều. Đừng quên mũ, kem chống nắng và áo mưa mỏng dự phòng vì thời tiết vùng này rất "sớm nắng chiều mưa". Đặc biệt, hãy thử thuê xe máy tự chạy dọc các tỉnh, đường đi rất đẹp mà lại gần gũi với người dân bản xứ.
Các tỉnh miền Tây đều được kết nối bằng đường bộ, từ TP.HCM có thể di chuyển bằng xe khách hoặc qua cao tốc Trung Lương chỉ khoảng 2-3 tiếng là đến Tiền Giang, muốn đi xa hơn thì chọn xe ghép, limousine cho tiện. Nhiều tour ghép đoàn giá rẻ đã bao trọn vé tàu tham quan chợ nổi, miệt vườn, bữa ăn trưa dân dã.
Một mẹo nhỏ: Nếu muốn trải nghiệm "chuẩn miền Tây" thì nên đặt homestay thay vì khách sạn, vì dịch vụ này thường bao gồm tham gia các hoạt động câu cá, chèo xuồng, học nấu ăn và ăn cùng gia đình bản xứ. Được nghe chuyện đời, chuyện sông nước thật sự mới là cái thú vui trọn vẹn khi du lịch miền Tây sông nước.
Đi một lần, bạn sẽ muốn quay lại nhiều lần nữa. Để rồi mỗi khi Sài Gòn vội vã quá, chỉ muốn xách balô lên, về với miền sông nước, ăn bữa cơm quê, nghe tiếng ếch kêu buổi tối, tạm quên hết những lo âu đời thường.